Adana, Bursa, Trabzon, İzmir, Malatya, Gaziantep… 81 ilimizi
saymıyorum. Yıl başından beri yapılan kitap fuarlarının birkaçı bu. Bu hafta
Diyarbakır ve Kocaeli var. Kitap fuarı yapılmadık ilimiz kalmayacak yakında. Kitap
fuarları illerle sınırlı kalmıyor ilçelere doğru da yayılıyor. Geçen hafta
Çarşamba Kitap Fuarı vardı.
Bu kitap fuarlarının çok azı profesyonel nitelikte. Çoğunluğunu illerin valilikleri ya da belediye
başkanlıkları gerçekleştiriyor. Stantlar ücretsiz, yayıncılar, imza günlerine
davet edilen yazarlar ağırlanıyor. Bu arada yasal zorunluluklar unutuluyor.
5174 sayılı yasaya uygun fuar düzenlemiyor, TOBB’den “Fuar düzenleme yetki
belgesi” almıyorlar. “Yurtiçi Fuar Düzenlenmesine Dair Usul ve Esaslar” yönetmeliğine uygun çalışmıyorlar. TOBB 2014 Yılı Fuar Takvimi’nde de bu nedenle yer almıyorlar.
Yasal zorunluluklar, masraflar olmasa da kitap fuarı
düzenlemek kolay iş değil. Uygun bir fuar alanına, fuar malzemelerine, teknik,
güvenlik, hizmet gibi konularda çalışacak elemanlara, halka duyuracak reklam
kampanyalarına ihtiyaç var. Herhangi bir edebiyat şenliğinden çok daha pahalıya
gelen bir kültürel faaliyet.
Neden her ilde kitap fuarı yapılıyor? Çünkü moda oldu. Valilerin,
belediye başkanlarının kitap fuarı yapmak için seferber olmasını başka bir nedenle
açıklayamayız. Beş yıl önce Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin kitap fuarı
basının gösterdiği büyük ilgi ile Türkiye çapında duyuldu. Valilerin, belediye
başkanlarının dikkatini çekti. Tabii ki herhangi bir kültürel faaliyetten daha
çok duyulmuş olması kitap fuarı yapmak için yeterli değil. Başka verilere de
gerek var. Bir kere kitap okumayı teşvik eden her çaba toplum tarafından
takdirle karşılanıyor. “Kitap okumak” özellikle gençler arasında hızla
yaygınlaşan bir eğilim. Kitap fuarları gençlerle, öğrencilerle dolup taşıyor. Okurlar
her kesimden geliyor. Sağcı, solcu, İslamcı, sosyalist diye bir ayrım yok. Toplumun
her kesimine seslenmiş oluyorsunuz.
İl yöneticileri açılışta yaptıkları konuşmalarla Türkiye
basınında yer buluyor. Normal şartlarda birini ya da ikisini bir araya
getiremeyeceğiniz onlarca yazar kitap fuarı sayesinde şehre geliyor. İl
yöneticileri onlarla tanışmakla kalmıyor, aynı masayı paylaşıyor, aynı fotoğraf
karesinde yer alıyor. Yani tanıtım açısından diğer kültürel etkinliklere göre
çok daha verimli bir etkinlik kitap fuarı yapmak.
Ama bir süre sonra tüm diğer etkinliklerde olduğu gibi bu
fuarların da tavsayacağı bir gerçek. Sayı iyice çoğalıp 81’e yaklaştıkça
yazarlar da yayıncılar da kitap fuarları arasında seçim yapmak zorunda kalacak.
Çünkü yıl 52 hafta. Sadece fuarlarda zamanlarını geçirseler bile hepsine
yetişmeleri olanaksız. Stant ücretsiz, konaklama yüksek indirimli olsa da bir
yayınevi için kitap fuarlarına katılmanın bir bedeli var. Stantta çalışacak elemanların
ücretinden başlayan, tanıtım giderleri ile büyüyen bir bütçe.
Kitap fuarı organizasyonunun tüm gerekleri yerine getirilip herkesin
fuardan haberdar olması sağlasa bile okur sayısının çok olmadığı bir gerçek.
Çoğu ilimizde bir kitapçıyı besleyecek sayıda okur yok. Kitapçıyı ayakta
tutamayan bir okurun kitap fuarını yaşatması pek olası değil. Öte yandan fuar
nedeniyle hayatında ilk kez kitap gören, satın alanların sayısı da az değil.
Ama bu okur nedense yılın diğer günlerinde illerindeki kitapçıya gitmiyor,
kitap almıyor.
Her ilde kitap fuarı yapma modasının bir süre sonra biteceği
anlaşılıyor. Önemli olan, hasar vermeden bitmesi bu modanın. Örneğin zaten çok
az olan gerçek kitapçıların okuru fuarlara kaptırıp batmaması…21.05.2014
Yorumlar
Kitap fularının sayısı le birlikte niteliği de artmalı.